Wanneer moet je laten weten dat je pijnbestrijding wilt? Als je dat voor je bevalling al weet, bijvoorbeeld omdat je slecht tegen pijn kunt, bespreek het dan met ons. Wij kunnen dan samen met jou bepalen wat het beste moment is om naar het ziekenhuis te gaan. Maar vaak weet je het niet van tevoren. Als je thuis bevalt, kan tijdens de bevalling pas blijken dat je toch medicijnen tegen de pijn wilt. Natuurlijk zullen wij dat met je bespreken. Voor zo’n medicamenteuze pijnbestrijding moet je hoe dan ook altijd naar het ziekenhuis. Meestal gaan we dan met je mee, om de zorg over te dragen aan de gynaecoloog of de verloskundige in het ziekenhuis. Dit betekent dat wij niet meer aanwezig zullen zijn bij de bevalling.
De reden is dat bij toediening van medicijnen voortdurend je hartslag, bloeddruk en ademhaling moeten worden gecontroleerd. Ook de conditie van je kindje moet worden bewaakt (registratie van de hartslag via een cardiotocogram of CTG). De apparatuur daarvoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar.
Pijnstilling
De volgende pijnstillingsmethodes zijn beschikbaar:
Ruggenprik (‘epiduraal’)
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van pijnstillende medicijnen (de medicijnen verschillen per ziekenhuis).
Bij deze vorm van pijnbestrijding ben je plaatselijk verdoofd of pijnvrij in de regio van je buik tot aan bovenbenen.
De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en stil blijven zitten (ook tijdens de weeën). Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 minuten voel je (bijna) geen pijn meer.
De voordelen van een ruggenprik:
De meeste vrouwen (95%) voelen helemaal geen pijn meer tijdens de weeën.
Voor zover bekend heeft een ruggenprik geen nadelige gevolgen voor het kind of het geven van borstvoeding.
Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.
De nadelen van een ruggenprik:
Heel soms werkt een ruggenprik maar aan één kant. En bij ongeveer 5% van de vrouwen wordt de pijn niet of nauwelijks minder. Dat kan komen door de plaats waar de naald is ingebracht en de dosering van de medicijnen. De ruggenprik wordt dan soms opnieuw uitgevoerd.
De bevalling, vooral het persen, duurt langer. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met zuignap of vacuümpomp (een ‘vaginale kunstverlossing’).
De weeën moeten vaker met medicijnen worden ondersteund (weeenopwekkers).
Je mag je bed niet uit, omdat je minder gevoel in je benen hebt. Dat komt langzaam weer terug nadat de toediening van medicijnen is stopgezet.
Er wordt ook een infuus ingebracht, om te voorkomen dat je een te lage bloeddruk krijgt.
Meestal krijg je een blaaskatheter, omdat je door de verdoving niet goed voelt dat je moet plassen. Na de bevalling wordt de katheter weer verwijderd, tegelijk met het slangetje in je rug.
Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Soms krijg je dan voor de zekerheid antibiotica. Er is een kans dat je kindje na onderzoek door de kinderarts wordt opgenomen op de kinderafdeling en ook wordt behandeld met antibiotica.
Soms kun je niet meteen en op elk moment (dus 24 uur per dag) een ruggenprik krijgen. Het hangt af van de beschikbaarheid van de anesthesist, maar ook de fase van de bevalling waarin je op dat moment zit en de conditie van de baby.
Injectie met pethidine
Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen een half uur. Anders dan een ruggenprik neemt pethidine de pijn niet helemaal weg. Het verdooft volgens veel vrouwen wel de ergste pijn. Pethidine werkt ongeveer 4 uur. Vanwege de bijwerkingen voor je kind wordt pethidine niet meer gegeven aan het eind van de ontsluiting.
Voordelen van pethidine:
Pethidine kan in elk ziekenhuis op elk tijdstip worden gegeven. Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën dan kun je even uitrusten.
Nadelen van pethidine:
Pethidine werkt niet zo snel. Pas binnen een half uur wordt de ergste pijn minder.
Ongeveer 25-50% van de vrouwen vindt dat de pijn vermindert.
Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte
daardoor minder bewust meemaakt.
Je mag niet rondlopen, omdat je sneller valt als je slaperig bent. Ook je kindje kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met ademhalen na de geboorte, vooral als de pethidine nog vrij kort voor de geboorte is gegeven. Soms hebben baby’s een injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen.
Daarom wordt tegenwoordig deze pethidine injectie bijna alleen gegeven tijdens (langdurige) voorweeen of het begin van de bevalling de nog goed door moet zetten.
Pompje met remifentanil
Het nieuwe middel remifentanil is een morfine achtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je krijgt standaard een onderdosis, maar je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je nog extra toegediend wenst te krijgen.
Voordelen van remifentanil:
Remifentanil werkt al na 1 minuut.
Remifentanil verdooft de pijn beter dan pethidine (maar minder goed dan een ruggenprik).
Nadelen van remifentanil:
Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Sommige vrouwen worden misselijk en duizelig.
Er is bij remifentanil een kleine kans op ademstilstand bij de moeder. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continu zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
Remifentanil is nog niet in alle ziekenhuizen beschikbaar en wordt ook nog niet zo heel lang toegepast. Het is een ‘off license’ medicijn, wat betekent dat het officieel niet ontwikkelt is om te gebruiken tijdens de zwangerschap/bevalling. Vandaar dat er zeer strenge voorwaarden en veiligheidscontroles zijn bij toediening van dit middel.
In regio Amsterdam West is Remifentanil zowel in het Slotervaart als Sint Lucas ziekenhuis beschikbaar.
Voor meer informatie kun je volgende folder raadplegen.